Brachyterapia – czym jest i jakie ma zastosowanie?
Brachyterapia sprawdza się w leczeniu najpowszechniejszych nowotworów. Wyniki leczenia są zadowalające. Jednocześnie pozwala na zmniejszenie obciążenia organizmu pacjenta na skutek tradycyjnej radioterapii.
Brachyterapię stosuje się przy:
- Raku piersi,
- Raku prostaty,
- Raku szyjki macicy,
- Raku pochwy,
- Raku trzonu macicy,
- Raku sromu,
- Nowotworach głowy i szyi,
- Nowotworach dróg oddechowych (płuca, oskrzela, tchawica),
- Nowotworach przewodu pokarmowego (wpust, przełyk, trzustka, drogi żółciowe, odbyt),
- Raku cewki moczowej,
- Nowotworach tkanek miękkich, przestrzeni zaotrzewnowej (mięsaki),
- Bliznowce – keloidy – zmiany o charakterze nieonkologicznym.
Spis treści
Jakie znamy rodzaje brachyterapii?
Podział brachyterapii oparty jest na mocy dawki promieniowania jaką podaje się w określonym czasie, wyróżniamy:
- LDR – napromieniowanie chorego przebiega w sposób ciągły i trwa od kilku do kilkunastu godzin,
- HDR – jest to rodzaj brachyterapii który wykorzystuje izotopy promieniotwórcze o wysokiej mocy dawki promieniowania. Po umieszczeniu ich w zmianie nowotworowej pozostawia się je jedynie na kilka minut. Jednak w związku z tym konieczne jest przeprowadzenie większej ilości zabiegów, a odstępy pomiędzy nimi wynoszą kilka dni.
- PDR – jest to rodzaj brachyterapii, w którym dawki promieniowania podawane są pod postacią impulsów.
- Z zastosowaniem stałych implantów – jest to rodzaj leczenia pozostający nadal w fazie badań klinicznych. Polega na umieszczeniu radioaktywnych ziarenek w okolicy guza na stałe.
- Śródoperacyjna – w czasie operacji umieszczane są aplikatory po usunięciu guza w miejscu w którym się znajdował, a następnie podaje się 7-8 frakcji napromieniowania z rodzaju HDR.
- Paliatywna – metodę bezpośredniego napromieniowania można również wykorzystać w leczeniu o charakterze paliatywnym. Wówczas celem jest zmniejszenie masy guza bądź zmniejszenie dolegliwości bólowych.
Przebieg brachyterapii
- Zabieg przeprowadzany jest najczęściej w krótkotrwałym maksymalnie półgodzinnym znieczuleniu ogólnym, w niektórych sytuacjach możliwe jest podanie znieczulenia miejscowego.
- Guz rozpoznaje się za pomocą USG lub RTG
- Pod stałym nadzorem badań obrazowych umieszczane są przez skórę aplikatory do guza, dają one możliwość podania promieniowania w sposób bezpieczny.
- Gdy aplikatory znajdą się na właściwych miejscach wykonywana jest seria zdjęć z zastosowaniem tomografu komputerowego.
- Gdy pacjent się wybudzi zostaje przeniesiony do specjalnie wybudowanego bunkru należącego do Zakładu Brachyterapii. Tam aplikatory zostają podłączone do specjalnej aparatury. Personel medyczny w czasie napromieniowania przebywa w innym pomieszczeniu jednak może stale kontaktować się a chorym. W przypadku metody HDR proces napromieniowania pochłania kilka minut. W tym czasie pacjent nie powinien się ruszać.
- Po zakończeniu procesu napromieniowania z ciała pacjenta usuwane są aplikatory.
- Długość hospitalizacji wynosi 1 dzień.
Skutki uboczne
Występowanie silnych skutków ubocznych raczej się nie zdarza.
Wśród powszechnych działań niepożądanych wymieniane są raczej odczyny wywołane zabiegiem niż poważne dolegliwości, a pośród nich :
- Zaczerwienienie skóry zdrowej,
- Złuszczanie naskórka,
- Świąd,
- Sączenie surowiczej treści,
- Rzadko ból.
Zalety brachyterapii
- Brachyterapia koncentruje siłę swojego działania na nowotworze. Działa miejscowo dzięki zastosowaniu specjalnych aplikatorów, które umieszcza się w ciele chorego. Sprawia to że promieniowanie podawane jest precyzyjnie a do otaczających nowotwór organów docierają jedynie niewielkie jego dawki co zmniejsza ryzyko pojawienia się poważnych powikłań.
- Po zakończeniu leczenia pacjent może szybko wrócić do normalnych zajęć.
- Leczenie z zastosowaniem brachyterapii jest mniej obciążające dla chorego od innych sposobów leczenia nowotworów.
- Czas leczenia jest znacząco krótszy dzięki możliwości podania znacznie wyższej dawki promieniowania bezpośrednio do guza nowotworowego niż w czasie klasycznej radioterapii.
- Brachyterapia jest metodą leczenia nowotworów refundowaną przez NFZ.