Co to jest badanie cytologiczne i jak je wykonać?

Badanie cytologiczne potocznie nazywane cytologią jest podstawą profilaktycznych badań dla każdej kobiety. Pozwala ono bowiem na wczesne wykrycie, jednego z częstszych złośliwych nowotworów damskich a mianowicie raka szyjki macicy.

Gdzie wykonać badanie?

Cytologie można wykonać w każdym gabinecie ginekologicznym. Zarówno u lekarza na NFZ jak i prywatnie.

Jak często mogę wykonać badanie na fundusz?

Narodowy Fundusz Zdrowia w Polsce refunduje badanie cytologiczne wszystkim kobietom pomiędzy 25 a 59 rokiem życia raz na trzy lata.

Jaki jest koszt przeprowadzenia badania prywatnie?

W zależności od miasta i gabinetu lekarskiego ceny wahają się w dość szerokim zakresie, bo od 20 do około 50 zł.

Warto wybrać się do przychodni, w której można zapisać się na odpłatną wizytę u ginekologa, który w tym samym miejscu przyjmuje na fundusz, wówczas cena powinna być bliska niższej granicy.

Po co mi cytologia?

Cytologia pozwala na wczesne wykrycie inwazyjnego i złośliwego raka szyjki macicy, jak również na kontrolowanie efektów zastosowanego leczenia.

Dodatkowo w czasie badania można stwierdzić zmiany zapalne pochwy oraz dokonać oceny hormonalnej cyklu miesięcznego. Jednocześnie istnieje możliwość wykrycia raka jajnika lub raka trzonu macicy.

Jakie są wskazania do cytologii?

Badanie o charakterze onkologicznym powinny regularnie przeprowadzać wszystkie panie od chwili rozpoczęcia współżycia seksualnego:

• Raz do roku – panie z wysokim ryzykiem zachorowania na raka szyjki macicy – nawracające stany zapalne pochwy, częste zmiany partnerów seksualnych, krwawienia kontaktowe, np. po stosunkach płciowych, w poprzednim badaniu diagnostycznym IIo bądź IIIo wg Papanicolaou, obciążenie genetyczne.
• Co dwa lata – u kobiet o niskim stopniu zagrożenia zachorowaniem na raka szyjki macicy – stały partner seksualny, Io bądź IIo wg Papanicolaou, dwa dobre wyniki w odstępach 12 miesięcy badania cytologicznego.
• W ciąży – badanie należy wykonać dwukrotnie, w I oraz III trymestrze.
• Kontrolowanie wyników leczenia zachowawczego bądź operacyjnego nadżerki tarczy szyjki macicy.

Badanie cytologiczne o charakterze hormonalnym przeprowadza się:

• W celu oceny czynności jajników,
• W celu oceny stanu nabłonka pochwy,
• W celu oceny działania leków hormonalnych,
• W celu określenia czasu owulacji oraz czasu trwania II fazy cyklu miesiączkowego.

Przygotowanie do badania

• Wstrzemięźliwość seksualna przez 24 godziny przed badaniem,
• Nie wykonywanie badania ginekologicznego w ciągu 24 godzin poprzedzających cytologię,
• Przez kilka dni przed poddaniem się badaniu nie należy stosować miejscowych leków dopochwowych,
• Przez kilka dni przed badaniem nie należy wykonywać płukania pochwy.

Przed badaniem informujemy lekarza

1. Jakie leki stosujemy przewlekle – szczególnie ważne są hormonalne,
2. Data ostatniej miesiączki
3. Data pierwszej miesiączki w życiu – zwykle chodzi o rok lub twój wiek
4. Czas trwania cykli miesięcznych – zarówno najdłuższego jak i najkrótszego

W czasie badania

Badanie cytologiczne jest bezbolesne. To co odczuwa pacjentka porównywalne jest to klasycznego badania ginekologicznego jakiemu powinna poddawać się każda kobieta. Odczuwamy delikatny dyskomfort związany głównie z użyciem przez lekarza plastykowego, sterylnego wziernika.

Lekarz wprowadza do pochwy patyczek zakończony watką za pomocą którego pobiera wymaz. Następnie zamyka patyczek w odpowiednim pojemniku i wysyła do laboratorium.

Czy po badaniu mogą pojawić się powikłania?

Po cytologii nie musimy stosować się do żadnych specjalnych wytycznych. Badanie jest nieinwazyjne i nie powoduje występowania jakichkolwiek powikłań. Istnieje więc możliwość wielokrotnego powtarzania jego wykonania. Zaleca się je nawet kobietom ciężarnym.

Wynik

Wynik dostępny będzie w przychodni w ciągu kilku dni. Zakwalifikuje cię do jednej z pięciu grup ryzyka. Prawidłowy wynik nie wymaga żadnej interwencji a jedynie dalszych skrupulatnych kontroli.

Jeśli wynik jest nieprawidłowy zachodzi konieczność ponownej wizyty u lekarza. W zależności od rodzaju zmian może zostać zalecone leczenie i powtórzenie badania po upływie pewnego czasu – gdyż może on świadczyć jedynie o infekcji lub nosicielstwie jednej z odmian wirusa HPV.

W przypadku wyższej grupy ryzyka i podejrzenia zachorowania na nowotwór przeprowadzane są kolejne badania diagnostyczne – USG, RTG, Tomografia, Biopsja, Kolonoskopia, badania krwi. Po uzyskaniu pełnej diagnozy specjalista prowadzi dalszy tok leczenia w sposób indywidualny.