Dieta przy chemioterapii – jak i co jeść?

Zarówno rozwój choroby nowotworowej jak i prowadzone terapie mogą powodować znaczny spadek apetytu. Natomiast poziom wyniszczenia jaki powodują w organizmie wymaga maksymalnego wzmocnienia i dużych pokładów energii, którą możemy uzyskać właśnie z pożywienia.

W przypadku choroby nowotworowej konieczne jest indywidualne dobieranie diety. Najlepiej jeśli zostanie ona doprecyzowana wspólnie przez chorego w porozumieniu z dietetykiem klinicznym. Obecnie nadal niewiele uwagi przykłada się do odpowiedniego żywienia w chorobie nowotworowej, jednak obecność klinicznego dietetyka w procesie leczenia raka może być niezwykle istotna.

Jak jeść przy chemii?

Tak jak już pisaliśmy wyżej dieta powinna być indywidualnie skrojona. Jednak pod uwagę należy brać takie czynniki jak rodzaj prowadzonej terapii, rodzaj choroby nowotworowej, samopoczucie chorego, stadium choroby czy też dolegliwości jakie mogą wystąpić w przebiegu leczenia : wymioty, biegunki, trudności z połykaniem, nudności, zaparcia czy brak apetytu.

Specjaliści wskazują, iż wysokim poziomem skuteczności prozdrowotnej dla chorych wyróżnia się wysokokaloryczna dieta, która dostarcza przeszło 1500 kcal oraz jednocześnie wysokobiałkowa gwarantująca dostarczenie od 1,5 do 2 gram białka na kilogram masy ciała chorego. Nie w każdym przypadku jednak zastosowanie takiego jadłospisu jest możliwe.

Chory nie powinien również zapominać o tłuszczu w swoich codziennych posiłkach, jednak jego ilość powinna być odpowiednio ograniczona, gdyż zbyt tłuste dania mogą powodować rozrost guzów nowotworowych lub nasilać objawy. Mniej więcej 1/5 wszystkich tłuszczów jakie dostarczamy do organizmu w ciągu dnia powinna być zdrowa i pochodzić z ryb morskich, oleju rzepakowego lub oleju lnianego – omega-3 stanowią ochronę przed nowotworami, wspomagają prowadzone terapię, podnoszą odporność organizmu i chronią przed infekcjami.

Przeważająca większość energii powinna pochodzić z węglowodanów złożonych czyli skrobi. Zdecydowanie wolniej od cukrów prostych ulega ona procesom trawienia i jedynie w nieznaczny sposób podnosi poziom glukozy we krwi, jednocześnie zaopatruje cały organizm w energię. Do jej bogatych źródeł zaliczamy : kasze, makarony, ryż, pieczywo pszenne, pełnoziarniste i razowe.

Gdy występują wymioty

Wymioty spowodowane chemioterapią mogą znacząco obniżać poziom komfortu osoby chorej. Jeśli nudności się nasilają chory nie powinien być usilnie zmuszany do spożywania pełnych posiłków o wyznaczonych porach. Niech je w przystępnych dla siebie ilościach i czasie.

Podawane dania powinny mieć temperaturę pokojową gdyż zbyt niska lub wysoka mogą wywołać wymioty. Konieczne jest natomiast pilnowanie przyjmowania odpowiedniej ilości płynów. Zaleca się picie małymi łyczkami co najmniej 6 razy dzienne. Jednorazowe wypicie dużej ilości może wywołać wymioty.

Odmowa jedzenia

Całkowite zaniechanie jedzenia może doprowadzić do poważnych niedoborów żywieniowych, dlatego konieczne jest podniesienie kaloryczności posiłków aby w mniejszej ich ilości dostarczyć odpowiednią ilość energii i składników odżywczych.

Można to osiągnąć poprzez dodawanie do dań łyżki oleju rzepakowego lub lnianego, czy smarowanie pieczywa masłem. W jadłospisie powinny się również znaleźć kasze, biały ryż, makaron, tłusty bądź półtłusty twaróg. W czasie posiłków nie powinno się pić lub bardzo niewiele aby zwilżyć pożywienie.

Do woli można pić pomiędzy posiłkami. Jeśli spożywanie posiłków jest utrudnione i chory odmawia można również wykorzystać specjalne preparaty odżywcze w płynie do nabycia w aptekach.

Zmiana smaku i zapachu

W wielu przypadkach prowadzona chemioterapia powoduje zmianę odczuwania smaku oraz zapachu, wówczas chory traci apetyt i odmawia spożywania posiłków, tłumacząc się nadwrażliwością na zapachy czy metalicznym posmakiem w ustach.

W takiej sytuacji najlepiej gotować i podawać dania zgodnie z życzeniami chorego.

Jeśli występują zaparcia

W przypadku pojawienia się zaparć konieczna jest zmiana diety i wprowadzenie do niej większej ilości błonnika pokarmowego zawartego m.in. w warzywach, owocach i pełnoziarnistym pieczywie.

Jeśli pojawia się biegunka

Wówczas dobrze jest wprowadzić do diety produkty, które normalnie wywołałyby zaparcia ale w tym przypadku pomogą w unormowaniu wypróżnień.