Jak rozmawiać z dziećmi, kiedy rodzic jest chory na raka?

Gdy rodzic zachoruje na nowotwór jedną z trudniejszych rzeczy jest przekazanie informacji o ciężkiej chorobie, a z pewnością najbardziej wymagające będzie poinformowanie o tym dzieci. Przede wszystkim powinniśmy wybrać odpowiedni czas na rozmowę, pamiętajmy, że konieczne będzie poświęcenie większej jego ilości. Cała konwersacja powinna przebiegać spokojnie i rzeczowo. Istnieje jednak kilka niezwykle ważnych zasad, o których powinniśmy pamiętać w czasie informowania dziecka o chorobie nowotworowej rodzica.

Zasada nr 1

Koniecznie pamiętaj aby dopasować poszczególne elementy rozmowy do wieku dziecka. Młodsze dziecko większości rzeczy nie zrozumie, można więc np. powiedzieć że mama jest chora i będzie bardzo słaba i często będzie w szpitalu dopóki nie wyzdrowieje.

Starsze dziecko bardzo często nie przyzna się do tego jak wiele zrozumiało. W tej sytuacji rodzice muszą pozostać wyczuleni na jego ewentualne zamknięcie się w sobie lub nadmierny bunt. Może potrzebować wsparcia psychologa. Nastolatek to czego nie zrozumie dopowie sobie sam lub doczyta.

Zasada nr 2

Zawsze bądź szczery. W prawdzie w przypadku szczególnie małych dzieci lepiej powiedzieć o kilka słów mniej niż za wiele, ale zdecydowanie bardziej wskazane jest pozostawienie dziecka częściowo w nieświadomości. Powinniśmy jednak zadbać aby wszystko co będziemy mówić było prawdą.

Zasad nr 3

Używaj prostego języka. Dzieci mają zdecydowanie uboższy zasób słownictwa niżeli osoby dorosłe, dlatego staraj się tłumaczyć wszystko możliwie jak najprościej. Wykorzystuj proste słowa lub tłumacz obrazowo.

Zasada nr 4

Odpowiadaj na wszelkie pytania. Dziecko gdy już przetrawi uzyskane informacje może mieć do Ciebie dodatkowe pytania. Nie unikaj kolejnych rozmów choć mogą one być dość trudne, tłumacz zawiłości choroby, własne emocje, nie ukrywaj się przed dzieckiem i pozwól mu na wyrażanie własnych myśli oraz emocji.

Zasada nr 5

Opisz chorobę. Dopasuj to do możliwości dziecka. Powiedz jak choroba się nazywa, że będziesz się leczyć ale może być bardzo trudno, w maksymalnie przystępny sposób opisz przebieg choroby, jednak tak aby dziecka nie przestraszyć. Nie mów, że będzie dobrze, że wyzdrowiejesz jeśli nie wiesz tego na pewno. Mów co byś chciała/chciał. Jeśli istnieje uzasadniona nadzieja na pełne wyleczenie, możesz o niej mówić i pokazywać swój optymizm i szansę.

Zasada nr 6

Opisz jakich zmian dziecko może się spodziewać w swoim życiu, swoich rodziców i innych najbliższych.

Zasada nr 7

Pokaż dziecku i dokładnie opisz w jaki sposób mogłoby być również pomocne.

Zasada nr 8

Dzieciom choroba kojarzy się najczęściej z czymś czym można się zarazić i na pewno nie jest to nic przyjemnego. Z pewnością chcesz uniknąć odsuwania się dziecka na bok i jego strachu przed zarażeniem. Wytłumacz czy choroba jest zaraźliwa i że w żaden sposób nie może się nią zarazić.

Zasada nr 9

Wsparcie dla dziecka. Dopóki to możliwe dziecko powinno słuchać słów otuchy i wsparcia od chorego rodzica, gdy choroba przybierze na sile i jego udział będzie niemożliwy wówczas konieczne jest silniejsze włączenie się drugiego rodzica. Niektóre dzieci nie radzą sobie ze smutkiem, złością lekiem, zazdrością oraz poczuciem winy. Może wówczas konieczne stać się skorzystanie z pomocy psychologicznej. Pamiętaj jednak aby nieustannie zapewniać dziecko, że zawsze może na Ciebie/ na was liczyć i porozmawiać o wszystkim i powiedzieć wszystko co trudne i męczące, a w miarę możliwości postaracie się pomóc.

Zasada nr 10

Jeśli choroba jest śmiertelna i przejdzie w swoje terminalne stadium dobrze przemyśl fakt zabierania dziecka do szpitala czy hospicjum. Zależnie od wieku dziecka należy takie doświadczenia dozować. Oglądanie rodzica tuż przed śmiercią dla małych dzieci, takich w wieku szkolnym może być zbyt trudnym doświadczeniem. Jeśli wiemy, że zbliża się czas pożegnania warto zaplanować je z dzieckiem wcześniej. Również kwestia obecności dziecka na pogrzebie powinna zostać uzależniona od wieku i odporności psychicznej. Jeśli jest ono pod opieką psychologa warto skonsultować z nim taką decyzję. Dziecku może być łatwiej pogodzić się z odejściem bliskiej osoby/ rodzica jeśli nie będzie musiało uczestniczyć w tak trudnych emocjonalnie przeżyciach.