Fotodynamiczna metoda rozpoznawania i leczenia nowotworów

Metoda fotodynamiczna posiada wysokie możliwości diagnostyczne, ale może być również wykorzystywana w leczeniu zmian onkologicznych. Jej zastosowanie w rozpoznawaniu nowotworów, pozwala na uwidocznienie nieprawidłowości, które normalnie są niewidoczne dla lekarza gołym okiem. W leczeniu natomiast wykorzystuje się specjalne barwniki oraz wiązkę światła o odpowiedniej długości fali. Specjaliści wskazują na wysoki poziom skuteczności i dokładności Photodynamic diagnostics (PDD) oraz Photodynamic Therapy (PDT).

Nowotwory, które świecą

Zastosowanie metody fotodynamicznej w diagnostyce chorób nowotworowych stanowi ważnym instrumentem prewencyjnym, pozwalającym na zdiagnozowanie zmiany bardzo wcześnie, na długo przed tym, jak będzie ona widoczna w świetle białym, gołym okiem. U podstaw tego rozwiązania leży oddziaływanie na tkanki światłem, o falach odpowiedniej długości w połączeniu z fotouczulaczem.

Pacjent z podejrzeniem choroby nowotworowej otrzymuje preparat, który stanowi pochodną związków porifirynowych, czyli tzw. fotouczulacz. Posiada on zdolność selektywnej kumulacji w nieprawidłowej tkance nowotworowej. Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie naświetlania danej lokalizacji ciała z zastosowaniem lasera. Substancja fotouczulająca wchodzi w reakcję z promieniowaniem lasera, co prowadzi do świecenia się tkanek nowotworu na czerwono, natomiast zdrowych na zielono. W wyniku zastosowania specjalnej kamery kolory te, z dużą dokładnością zostają przedstawione na ekranie komputera.

Tym samym zyskujemy możliwość postawienia dość precyzyjnej, choć powierzchownej diagnozy. Określany jest dokładny kształt, wielkość i położenie zmiany nowotworowej. Uwidoczniona zostanie nawet niewielka anomalia, co daje większe możliwości leczenia i precyzyjnego zaplanowania dalszego postępowania terapeutycznego.

Najważniejszym elementem, pozwalającym na pewne postawienie diagnozy w przypadku choroby nowotworowej jest wykonanie biopsji i badania histologicznego. Wykorzystanie PDD daje możliwość niezwykle precyzyjnego określenia miejsca, z którego należy pobrać wycinek oraz weryfikuje czy jest to jedyne miejsce, które zajął nowotwór. Metoda jednocześnie obarczona jest zdecydowanie mniejszą ilością skutków ubocznych od postępowania tradycyjnego.

Zastosowanie lecznicze

Metoda fotodynamiczna może być wykorzystywana nie tylko w diagnozowaniu zmian nowotworowych, ale również w terapii leczniczej. Nie daje ona jednak możliwości zrezygnowania z tradycyjnych metod leczenia takich jak chirurgia onkologiczna, chemioterapia czy radioterapia. Stanowi dla nich idealne uzupełnienie.

Światło lasera wraz z fotouczulaczem stanowi zabójczą mieszankę dla patologicznych komórek. Wykazuje silne oddziaływanie na błony komórkowe, doprowadzając do ich zniszczenia i w ten sposób prowokuje uaktywnienie się układu odpornościowego. Dodatkowo powoduje pogorszenie się krążenia w guzie.

Postępowanie terapeutyczne polega na naświetlaniu patologicznej zmiany nowotworowej promieniami lasera, o długości fali ściśle dopasowanej do widma absorpcyjnego fotouczulacza. Takie postępowanie doprowadza do osiągnięcia efektu zniszczenia nowotworu. U niektórych pacjentów, choć jest to zwykle zależne od umiejscowienia zmiany, zachodzi konieczność powtarzania zabiegów fotodynamicznych.

Opis metody fotodynamicznej w diagnostyce i leczeniu chorób nowotworowych posiada niemal same plusy. Główną zaletą jest, iż metoda ta doprowadza do zniszczenia jedynie komórek nowotworowych i nie uszkadza zdrowych tkanek.

Niestety przy silnie zaawansowanych zmianach, w szczególności, gdy obecne są przerzuty, terapia może nie być skuteczna. Pomimo tego, nawet u pacjentów terminalnie chorych może ona odegrać istotną rolę w leczeniu paliatywnym, prowadząc do znaczącej poprawy jakości życia, a w wielu przypadkach również do jego przedłużenia.

Za jedyną niedogodność, jaka pojawia się u osób korzystających z metody fotodynamicznej, uznaje się silną nadwrażliwość skóry na światło, jaka pojawia się w wyniku przeprowadzanych zabiegów. Z tego powodu w okresie bezpośrednio po terapii nie powinna być ona wystawiana na działanie promieniowania słonecznego.

Wysokie koszta?

Stosunkowo ograniczone stosowanie metody fotodynamicznej najczęściej argumentowane jest jej wysokimi kosztami. Jednak jak pokazują wyliczenia specjalistów zastosowanie jej w leczeniu wczesnych nowotworów, może być zdecydowanie tańsze niżeli operacyjne.

Zdecydowanie najbardziej kosztowne jest nabycie pełnego zestawu specjalistycznego sprzętu, czyli lasera (np. impulsowego, pracującego na parach złota czy helowo-neonowego), oprócz tego kamery umożliwiające obserwację wnętrza organizmu, światłowody, czy też wysokiej klasy oprzyrządowanie komputerowe. Koszt odpowiedniej aparatury diagnostycznej, dla metody fotodynamicznej to około 1 miliona dolarów.

Kosztownością odznaczają się również fotouczulacze, mogące kosztować około 10 tysięcy złotych dla jednego pacjenta. Oprócz tego jest to metoda interdyscyplinarna, co oznacza, że do jej przeprowadzania konieczna jest współpraca całego zespołu specjalistów: onkologów, urologów, specjalistów chorób wewnętrznych, dermatologów, pulmonologów, ginekologów, otolaryngologów, fizyków medycznych, pielęgniarek endoskopowych oraz informatyków. Takie połączenie wielu dziedzin daje holistyczne podejście do diagnostyki i możliwość wcześniejszego rozpoczęcia leczenia zwiększając rokowania pacjentów. W dłuższej perspektywie metoda może więc być zdecydowanie tańsza.

Popularność w Polsce

Na terenie naszego kraju metoda fotodynamiczna stosowana jest w co najmniej kilkunastu ośrodkach. Przeważająca ich ilość zawęziła jej zastosowanie do jednej lub dwóch specjalności medycznych. Jej interdyscyplinarnym zastosowaniem zajmuje się zespół specjalistów z Oddziału Klinicznego Chorób Wewnętrznych I Medycyny Fizykalnej Śląskiej Akademii Medycznej w Bytomiu.

Może ci się spodobać również

Zostaw odpowiedź

Twoj adres e-mail nie bedzie opublikowany.