Niedożywienie w chorobie nowotworowej

Niedożywienie stanowi znaczący problem w chorobie nowotworowej. W większości przypadków jest to wynik niedostatecznej ilości składników odżywczych lub białka dostarczanego do organizmu. Niedobory różnorodnych niezbędnych substancji mają negatywny wpływ na pacjenta, jego zdrowie, samopoczucie jak również czas leczenia.

Szacunkowe dane pokazują iż osoby borykające się z niedożywieniem spędzają w szpitalach średnio 40-70 % czasu więcej niż pozostali chorzy z nowotworami.

Objawy niedożywienia – wczesne

• Spadek masy ciała,
• Zmęczenie,
• Osłabienie,
• Senność,
• Depresja,
• Apatia,
• Szybkie odczuwanie sytości,
• Zanik apetytu.

Objawy niedożywienia – późne

• Anemia – niedokrwistość,
• Sucha skóra,
• Łuszcząca się skóra,
• Blada skóra,
• Osłabienie mięśni,
• Zanik mięśni,
• Pogorszenie gojenia się ran,
• Spadek odporności organizmu,
• Wzrost podatności na infekcje wzrost podatności na zakażenia.

Zagrożenie

Niedożywienie w chorobie nowotworowej stanowi problem często pomijany. Pacjenci skupiają się na walce o życie poprzez nowoczesne terapie, wypróbowywanie nowych leków i pomijają kwestię zdrowego żywienia.

Niedożywienie jest diagnozowane u 30-90 % wszystkich pacjentów z nowotworami, z czego aż u około 20% na skutek zaniedbania stanowi przyczynę śmierci.

Przy jakim nowotworze grozi niedożywienie?

• Nowotwory ginekologiczne i urologiczne – przy tych schorzeniach u około 10-15 % pacjentów występuje problem niedożywienia.
• Rak trzustki – niedożywienie dotyczy nawet 80-85 % chorych.
• Rak żołądka -65-85% chorych.
• Rak przełyku – 60-80% chorych.

Najpowszechniej problem niedożywienia diagnozowany jest u chorych z nowotworami głowy, szyi oraz układu pokarmowego. W przypadku tych z nowotworami w obrębie tkanek miękkich, z problemami urologicznymi czy ginekologicznymi jest to znacznie rzadsza dolegliwość.

Inne przyczyny

W niektórych przypadkach samo leczenie może skutkować wystąpieniem niedożywienia. W leczeniu schorzeń nowotworowych stosuje się terapie silnie wyniszczające organizm, których konsekwencją nierzadko jest jego znaczne osłabienie. Leczenie z wykorzystaniem zabiegów chemioterapeutycznych, radioterapeutycznych lub operacyjnych może powodować znaczące ubytki masy ciała. Badania wykazały, że w czasie naświetlań złośliwych nowotworów w obrębie głowy może pojawić się ubytek masy ciała w przedziel 4 -10 kg.

Skutki niedożywienia

• Znaczny spadek masy ciała,
• Gorsza sprawność psychoruchowa,
• Osłabienie mięśni,
• Gorsza odporność organizmu,
• Zaburzenia trawienia,
• Zaburzenia wchłaniania,
• Zaburzenia perystaltyki jelit,
• Wzrost podatności na zakażenia,
• Wzrost podatności na powikłania,
• Utrudnione gojenie się ran,
• Wydłużenie czasu hospitalizacji,
• Wydłużenie czasu rekonwalescencji po leczeniu chorego.

Jeśli u pacjenta znacząco spada masa ciała, może to stanowić przeszkodę w prawidłowym prowadzeniu leczenia. Chory może zostać zdyskwalifikowany do operacji lub radio czy chemioterapii. Niewłaściwie odżywione osoby są również silniej narażone na wystąpienie powikłań czy infekcji w wyniku operacji.

Co jest ważne?

Lekarze zgodnym chórem powtarzają iż niezwykle istotnym elementem terapii onkologicznej powinno być leczenie żywieniowe. To jak jemy i czy jemy ma znaczny wpływ na nasze zdrowie jak również w przypadku zachorowania na tempo zdrowienia.

Jeśli nowotwór dotyczy układu pokarmowego i spożywanie pokarmów tradycyjna formą jest ograniczone lub niemożliwe odpowiednie ilości wszelkich niezbędnych składników powinny być dostarczane dożylnie, dojelitowo lub pozajelitowo.

Zadbać należy o odpowiednią podaż białka, energii, witamin, elektrolitów, pierwiastków śladowych oraz wody. Konieczne jest również skrupulatne kontrolowanie stanu chorego.

Jak uniknąć niedożywienia w chorobie nowotworowej?

• Jemy często, a niewielkie porcje,
• Płyny, najlepiej niegazowaną wodę mineralną wypijamy pomiędzy posiłkami a nie w czasie jedzenia,
• Podnosimy kaloryczność naszych dań dodając do makaronów, kasz, ziemniaków czy ryżu – śmietany, oleju, oliwy, świeżego masła,
• Zupy oraz sosy wzbogacamy mlekiem w proszku, jajkami, śmietanką czy pełnotłustym jogurtem,
• Stosujemy drobne przekąski pomiędzy głównymi posiłkami – kisiele, owoce, budynie, jogurty,
• Około pół godziny przed posiłkiem wychodzimy na krótki spacer lub w przewietrzonym pokoju wykonujemy kilka ćwiczeń, takie zachowanie pomoże pobudzić apetyt,
• Zwiększamy ilość spożywanego pełnowartościowego białka – twarogi, chude mięso, białko jajka, ryby,
• W aptece można nabyć gotowe preparaty odżywcze specjalnie dla osób chorujących na nowotwory.