Otyłość a wzrost zachorowalności na nowotwory

Otyłość jest chorobą cywilizacyjną, której plaga nieustannie rośnie na świecie. Zgodnie ze źródłami w naszym kraju obecnie cierpi na nią około 20% ludności. Zwykle zbyt wysoką wagę ciała kojarzymy z zupełnie innymi schorzeniami – cukrzyca, kardiologia, tymczasem masa przekraczająca normy stanowi drugi pod względem częstotliwości czynnik mogący powodować choroby nowotworowe.

Jakie nowotwory mogą być skutkiem otyłości?

Z pewnością nadmiernie wysoka masa ciała może stanowić czynnik wpływający na wystąpienie licznych chorób nowotworowych – przynamniej w małym procencie.

Jednak istnieje pewna grupa schorzeń, szczególnie zależnych od tej kwestii, są to:

• Rak okrężnicy (11% zachorowań na ten nowotwór w Europie powoduje otyłość).
• Rak trzonu macicy (39% zachorowań w Europie wywołanych jest przez otyłość).
• Rak piersi (9% przypadków zachorowań w Europie wynika z otyłości).
• Nowotwór nerki (25% zachorowań w Europie powodowanych jest przez nadmierną wagę ciała).
• Gruczolakorak przełyku (37% przypadków wynika z nadmiernie wysokiej wagi pacjentów).
• Nowotwory pęcherzyka żółciowego (24% zachorowań wywołanych jest przez otyłość).

Prowadzone nieustannie badania pokazują również, że osoby borykające się z otyłością są znacznie bardziej narażone na nawrot raka, zaś chemioterapia przynosi u nich zdecydowanie mniejszą skuteczność.

Jednocześnie umieralność pacjentów otyłych, u których zdiagnozowano raka jest znacznie większa niż pośród osób o prawidłowym BMI.

Jak otyłość stymuluje rozwój chorób nowotworowych?

Kwestia ta jest nieustannie badana od lat 30 XX wieku. Są to bardzo złożone i trudne do krótkiego sprecyzowania mechanizmy. Większość z nas uważa tkankę tłuszczową za swoisty magazyn, w którym kumulowane są nadwyżki energetyczne, jednak jest to równocześnie miejsce , gdzie dochodzi do produkcji różnych substancji.

Jednym ze składników, który jest wytwarzany w obrębie tkanki tłuszczowej jest estrogen, który może powodować wzrost ryzyka zachorowania na raka trzonu macicy, raka piersi i jeszcze kilka innych schorzeń onkologicznych.

Kolejną kwestią jest występowanie u osób otyłych znacznie wyższego poziomu insuliny we krwi oraz poziomu podobnego do niej czynnika wzrostu, niżeli u osób szczupłych. Może to stanowić przyczynę rozwoju raka wątroby, chłoniaka nieziarniczego u mężczyzn, raka pęcherza moczowego czy raka okrężnicy u kobiet.

W tkance tłuszczowej produkowane są również adipokiny czyli hormony, które zajmują się regulowaniem wszelkich procesów zapalnych oraz metabolicznych w organizmie oraz wzrostem komórek. W rezultacie dochodzi do tego, że otyłość staje się dla organizmu przewlekłym, choć łagodnym stanem zapalnym. Ten z kolei powoduje wzrost narażenia na wystąpienie raka wątroby (4-5 krotnie ).

Otyłość wywołuje również zmiany w odpowiedzi immunologicznej organizmu, przez co staje się on silniej narażony na zachorowanie na nowotwór. Dodatkowo występuje w jej wyniku stres oksydacyjny.

Zapobieganie nowotworom

Osoby otyłe w celu ochronienia się przed rozwojem groźnych dla życia chorób nowotworowych powinny przede wszystkim się odchudzać i utrzymać prawidłową szczupłą sylwetkę.

Jednak jak pokazują badania, nawet jeśli uda się zrzucić nadmiar kilogramów, to utrzymanie odpowiedniej wagi okazuje się nadmiernie kłopotliwe nawet dla około 90% osób z problemem otyłości. Najczęściej po upływie maksymalnie jednego roku powracają do stanu wyjściowego, znów znajdując się w grupie zagrożenia.

Udowodniono natomiast, że częste, silne wahania masy ciała mogą zwiększać ryzyko wystąpienia raka nerki. Naukowcy wskazują, że odchudzanie stanowi najlepszy środek prewencyjny przed nowotworami.

Jednakże skuteczność terapii odchudzających i późniejszego utrzymania wagi pozostaje na tak niskim poziomie, że trudno w pełni potwierdzić tę informację.