Skąd ten rak?

Niby większość z nas zdaje sobie sprawę z tego, czym jest rak, jednak bardzo licznie zastanawiamy się nad jego pochodzeniem czy samym pojawieniem się w organizmie. W dzisiejszych czasach rak plasuje się na drugim miejscu wszystkich przyczyn zgonów.

Stawia go to z pewnością na pozycji diagnozy, której niezwykle boi się niemal każdy z nas. Wydaje nam się, że w pewnym sensie znamy tę chorobę, bo albo chorowaliśmy sami, albo znamy kogoś, kto z nią walczył. Czy jednak jej pochodzenie jest tak oczywiste?

Czy wiemy i rozumiemy, w jaki sposób powstaje rak?

Rakiem nazywamy bardzo szeroką grupę chorób (przeszło 100 rodzajów). Objawy i przebieg bywają różnorodne. Wszystkie te dolegliwości łączy jedno – rozpoczynają się zwykle od jednej, malutkiej komórki. W skład ciała każdego człowieka wchodzą miliardy komórek. Każda z nich ma do wykonania określone zadania. Najczęściej polega to na ich dojrzewaniu, mnożeniu się, spełnieniu określonej funkcji i na koniec obumarciu.

U dzieci i młodych osób podziały i namnażanie się komórek postępuje bardzo szybko, w celu umożliwienia dynamicznego wzrostu organizmu. U dorosłych i starszych do procesów polegających na mnożeniu się komórek dochodzi zdecydowanie rzadziej i najczęściej skoncentrowane są na zastępowaniu, tych, które obumarły oraz zabliźnianiu ran.

Kiedy zaczyna się rak?

Za początek raka, choroby nowotworowej uznaje się moment, gdy jedna lub więcej komórek naszego organizmu przestaje funkcjonować ściśle wedle określonego dla siebie planu. Powoduje to zniszczenie apoptozy, czyli mechanizmu zaprogramowanej śmierci komórki.

W ten sposób nie dochodzi do ich obumarcia, zamiast tego widoczny jest ich wzrost i nieustanne namnażanie się w sposób niekontrolowany. Komórki, które w ten sposób powstają, są klonami tej, której działanie zostało zaburzone.

Komórki rakowe od prawidłowych różnią się również bardzo ważną cechą. Potrafią one bowiem wrastać w zdrowe tkanki, które je otaczają, co w konsekwencji, z czasem prowadzi do ich zniszczenia.

Dlaczego komórki przestają prawidłowo funkcjonować?

Cykl życia każdej komórki jest zapisany w obrębie jej DNA. Jednak informacje te mogą ulec uszkodzeniu. Najczęściej dochodzi wówczas do samoistnej naprawy w organizmie lub do śmierci komórki.

Jeśli natomiast mamy do czynienia z komórką rakową to jej DNA nie jest naprawiane, w konsekwencji cały, zaplanowany wcześniej zapis życia konkretnej komórki ulega zniszczeniu i całkowitej zmianie, a organizm przestaje ją kontrolować.

Skąd biorą się nieprawidłowości w DNA?

Kod DNA warunkowany jest przez liczne czynniki. Niektóre mutacje w jego obrębie mogą być dziedziczone i przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Jednak u większości pacjentów stwierdzane jest ich spontaniczne występowanie. Oznacza to, że pojawiają się samodzielnie, w trakcie, gdy komórki się namnażają lub wywołują je określone czynniki zewnętrzne.

Czynniki kancerogenne, czyli co sprzyja mutacjom DNA i powoduje raka?

Pośród czynników pochodzących ze środowiska zewnętrznego, które mogą powodować raka, czyli kancerogenów, zwraca się uwagę przede wszystkim na znaczenie: promieniowania radioaktywnego, promieniowania słonecznego czy dymu tytoniowego.

Przyczyny początku raka

U większości pacjentów nie ma możliwości, precyzyjnego określenia przyczyny pojawienia się pierwszej mutacji w DNA komórki, która spowodowała chorobę. Najczęściej rak wywołany jest przez szereg powiązanych ze sobą czynników.

Zwykle rozwój raka związany jest z pojawianiem się guzów w obrębie konkretnych narządów. Co spowodowane jest intensywnym namnażaniem się uszkodzonych komórek. Jednak nie jest to normą.

W przypadku chociażby takich nowotworów, jak białaczka nie występuje masa guzowa. Dochodzi do zajęcia krwi i organów krwiotwórczych, w ten sposób przemieszczają się po organizmie, atakując kolejne narządy i rozpoczynając namnażanie się od nowa.

Krew i limfa są nośnikami dla nowotworów złośliwych. Umożliwiają im przemieszczanie się po organizmie i powodowanie przerzutów. Zawsze jednak rak określany jest mianem narządu, w którym rozwinął się w pierwszej kolejności. Pozostałe zmiany są przerzutami.

Rak rozwija się długo i w bardzo skomplikowany sposób. Z tego powodu warto regularnie się badać, aby możliwą zmianę wykryć wcześnie i podjąć skuteczne leczenie.