Tomografia komputerowa w diagnostyce onkologicznej

Specjalistyczne badanie diagnostyczne, które w swoim działaniu wykorzystuje promieniowanie jonizujące. Jego zakres zastosowań jest bardzo szeroki – wykorzystywane jest zarówno w nagłej diagnostyce urazowej, planowanych badaniach jak i diagnostyce nowotworów w obrębie całego ciała, również pomaga w stwierdzaniu ognisk przerzutowych.

Tomograf komputerowy za pomocą źródła promieniowania, którym jest lampa rentgenowska, która obraca się wzdłuż osi ciała pacjenta, pozwala na uzyskanie obrazów, przekrojów badanych struktur w 2D oraz przestrzennych 3D.

Jakie są wskazania do przeprowadzenia TK?

• Diagnozowanie twarzoczaszki – choroby nowotworowe, wysokiej rozdzielczości badanie uszu, zatoki oboczne nosa, przeprowadzenie badania kości z rekonstrukcją 3D przed poddaniem się operacji plastycznej,
• Diagnozowanie mózgowia – zmiany o charakterze nowotworowym, niedokrwiennym lub zapalnym,
• Diagnozowanie chorób serca – guzy serca, koronografia z oceną frakcji wrzutowej, ocena spływu żył płucnych przed ablacją, badanie calcium score – przeprowadzenie ilościowej oceny występujących zwapnień w tętnicach wieńcowych,
• Diagnozowanie chorób w obrębie klatki piersiowej – nowotwory płuc, nowotwory śródpiersia, niskodawkowe przesiewowe badanie w kierunku raka płuc,
• Diagnostyka narządów miąższowych – miednicy oraz jamy brzusznej, układ moczowy, pokarmowy, rodny.

Jakie są przeciwwskazania do przeprowadzenia TK?

• Tomografia komputerowa nie może być stosowana u kobiet w ciąży,
• Badania nie wykonuje się również w kobiet karmiących piersią,
• Występowanie alergii na jodowe środki kontrastujące stanowi przeciwwskazanie bezwzględne do wykonania badania z zastosowaniem kontrastu,
• Osoby chore na cukrzyce powinny skonsultować swój przypadek ze swoim lekarzem prowadzącym bądź lekarzem kierującym na badanie, ponieważ zachodzi konieczność odstawienia pochodnych biguanidu (metforminy) na dwa dni przed wykonaniem badania,
• Alergie, niewydolność nerek, choroby tarczycy, niewydolność wątroby, paraproteinemia – w takich przypadkach o możliwości dożylnego podania kontrastu decyduje lekarz radiolog, po zapoznaniu się z dostarczonymi wynikami badań (poziom kreatyniny w surowicy krwi, poziom hormonów tarczycy), jeśli występują jakiekolwiek wątpliwości zaleca się konsultacje z odpowiednim specjalistą.

Skierowanie

Na badanie z zastosowaniem Tomografu Komputerowego zawsze kieruje lekarz, nawet w sytuacji gdy chcemy skrócić czas oczekiwania i wykonać je odpłatnie.

Wynika to z faktu narażenia na wysokie dawki promieniowania jonizującego w czasie badania i ograniczonej tolerancji organizmu. W określonym czasie można wykonać ograniczoną ilość badań.

Na skierowaniu powinny się znaleźć następujące informacje:

• Dane personalne pacjenta,
• Cel badania,
• Przebyte zabiegi,
• Rozpoznanie wstępne.
• Łącznie ze skierowaniem należy dostarczyć wyniki dotychczas wykonanych badań obrazowych :
• USG,
• RTG,
• TK,
• MR.

Jeśli badanie ma zostać przeprowadzone z podaniem kontrastu to przed jego wykonaniem konieczne jest dostarczenie aktualnego wyniku badania poziomu kreatyniny w surowicy krwi. Badanie takie jest ważne przez okres 30 dni.

Przygotowanie do Tomografii Komputerowej

• Przez 6 godzin przed badaniem konieczne jest pozostanie na czczo,
• Na 3 godziny przed badaniem nie przyjmujemy również płynów,
• Jeśli na stale przyjmujemy leki należy zażyć je o stałej porze,
• W przypadku gdy badanie dotyczy miednicy mniejszej lub jamy brzusznej podanie środka kontrastowego odbywa się doustnie – w takiej sytuacji należy zgłosić się na badanie na około 1,5 godziny wcześniej i przynieść ze sobą 1,5 litra wody niegazowanej. Roztwór środka kontrastujące zostanie sporządzony przez personel medyczny w objętości wody 1-1,5 litra, pacjent musi następnie wypić płyn jednak bardzo powoli i małymi łyczkami.
• Przychodząc na badanie Tomografii Komputerowej należy ubrać się wygodnie. Strój powinien być luźny, bez metalowych guzików, broszek, spinek itp.
• Jeśli badanie ma zostać przeprowadzone u małego dziecka istnieje możliwość zastosowania znieczulenia, zachodzi jednak konieczność skontaktowania się z pracownią i ustalenia terminu przeprowadzenia takiego badania,
• Na badanie należy zgłosić się przynajmniej 15 minut przed czasem w celu wypełnienia ankiety medycznej, warto przyjść wcześniej w razie zaistniałaby konieczność podania kontrastu.

Na badanie przynosimy:

• Czytelnie wypełnione przez lekarza skierowanie,
• Jeśli badanie ma się odbyć jako refinansowane z NFZ – dokument potwierdzający ubezpieczenie,
• Wyniki badań dodatkowych – wyniki USG, wypisy ze szpitala,
• Wyniki wcześniejszych przeprowadzonych badań obrazowych wraz z kliszami lub płytami CD,
• Wyniki badania poziomu kreatyniny w surowicy krwi.

Jak przebiega badanie Tomografii Komputerowej?

Badanie TK można uznać za stosunkowo mało obciążające dla pacjenta. Układany jest on na wygodnym stole w aparacie o szerokim otworze. Konieczne jest pozostanie bez ruchu, aby obraz wyniku nie był zakłócony, jednak Tomografia Komputerowa głowy pochłania zaledwie jedną minutę, zaś zaawansowane badania jamy brzusznej trwają do 15 minut.