Rak ślinianki – objawy, leczenie i rokowania

Nowotwór ślinianek powstaje z komórek znajdujących się w obrębie gruczołów ślinowych. Diagnozowany jest rzadko, gdyż stanowi jedynie około 1% wszystkich nowotworów i aż 5-10% tych wykrywanych w obrębie głowy i szyi. Zdecydowana większość nowotworów ślinianek ma charakter łagodny. Dane wskazują, że taką postać stwierdza się w 70-80%.

Przyczyny/ czynniki ryzyka/ czynniki predysponujące

U większości pacjentów nie stwierdza się bezpośredniej przyczyny wystąpienia nowotworu ślinianek.

Ze zdecydowanie większym prawdopodobieństwem jesteśmy w stanie określić czynniki predysponujące, które oddziałują na pojawienie się zachorowania.

• Wiek – ryzyko pojawienia raka ślinianki wzrasta adekwatnie do wieku,
• Przebyta radioterapia głowy oraz szyi,
• Narażenie na kontakt z niektórymi substancjami chemicznymi – głównie ekspozycja zawodowa.

Objawy raka ślinianki

Zdarzają się przypadki bezobjawowego przebiegu raka ślinianek. Nowotwór ten może jednak powodować szereg dolegliwości i następstw, które utrudniają normalne funkcjonowanie.

Jakie objawy daje rak ślinianki?

• Porażenie nerwu twarzowego – lokalizacja splotu nerwu w chorym gruczole,
• Brak możliwości zaciśnięcia mięśni szpary powieki do końca – objaw neurologiczny, objaw Bella, widoczna biała twardówka,
• Porażenie mięśni mimicznych twarzy,
• Zanik fałdu nosowo- wargowego,
• Brak możliwości marszczenia czoła,
• Zwisający luźno policzek,
• Utrudnione połykanie,
• Zwisający kącik ust,
• Porażenie mięśnia okrężnego oka – konsekwencją jest wysychanie i mętnienie rogówki oraz pojawianie się w jej obrębie stanów zapalnych,
• Guzek w okolicy ucha,
• Guzek w okolicy ślinianek,
• Guzek w okolicy żuchwy,
• Guzek w okolicy szczęki,
• Szczękościsk,
• Krwawienie z jamy ustnej,
• Asymetria gardła,
• Guzek wewnątrz jamy ustnej lub w okolicy ust,
• Problemy z otwieraniem szeroko ust,
• Sączenie płynu z ucha,
• Powiększone węzły chłonne szyi,
• Utrata czucia głębokiego,
• Zanik zdolności mrugania,
• Niemożność dmuchania,
• Niemożność wyszczerzania zębów,
• Porażenie języka,
• Przerzuty do węzłów chłonnych.

Diagnostyka

Rak ślinianki bywa wykrywany w sposób całkowicie przypadkowy w czasie standardowej wizyty w gabinecie stomatologicznym lub u lekarza ogólnego.

Pośród badań jakie wykonuje się dla stwierdzenia tego nowotworu wyróżniamy:

• USG,
• Badanie fizykalne,
• Tomografię komputerową,
• Rezonans magnetyczny,
• Endoskopię,
• Pozytonową tomografię emisyjną,
• Biopsję aspiracyjną cienkoigłową,
• Badanie histopatologiczne pobranej tkanki.

Leczenie raka ślinianki

Podstawą leczenia raka ślinianki jest operacja chirurgiczna. W czasie jej trwania usuwany jest fragment lub cała chorobowo zmieniona ślinianka oraz okoliczne węzły chłonne.

Jeśli istnieje podejrzenie lub zostanie stwierdzona złośliwość guza stosuje się dodatkowo radioterapię.

Rokowanie

Rokowanie w przypadku raka ślinianki uzależnione jest od rodzaju nowotworu, jego stopnia złośliwości jak również zaawansowania i naciekania okolicznych struktur. W gorszej sytuacji są pacjenci, u których doszło do wystąpienia przerzutów odległych.

Niezależnie od tych wszystkich czynników operacyjne leczenie w obrębie głowy i szyi silnie naraża na pojawienie się powikłań, które obniżają komfort życia. Jeśli uda się uzyskać całkowite wyleczenie, u chorego mogą pojawić się inne doskwierające problemy i dolegliwości – zaburzenia połykania, zaburzenia mowy, porażenia mięśni twarzy.