Rak jądra – objawy, leczenie i rokowania

Nowotwór jąder stanowi podstępnego zabójcę. Jest to choroba całkowicie uleczalna, jednak przeżycie uzależnione jest podobnie jak w przypadku innych nowotworów, od jej zaawansowania w momencie wykrycia. Niestety wielu mężczyzn nadal bagatelizuje pojawiające się pierwsze objawy, bądź unosząc się dumą odkłada lub całkowicie wypiera konieczność wizyty u lekarza.

Jądra dla wielu panów stanowią podstawę ich męskości, wszak to właśnie one odpowiedzialne są za płodność i produkcję plemników. Jednak również tutaj występują ciężkie schorzenia zagrażające zdrowiu i życiu. Nowotwór jest z całą pewnością największym zagrożeniem dla naszej egzystencji. Rak jąder uznawany jest za chorobę młodych mężczyzn, gdyż największą ilość jego przypadków stwierdza się u panów, którzy nie przekroczyli 40 roku życia.

Odsetek zachorowań może wydawać się stosunkowo niewielki, gdyż w Polsce corocznie diagnozuje się około 700-800 nowych przypadków raka jądra. Aby długo cieszyć się zdrowiem, sprawnością i życiem, niezwykle istotne jest samobadanie i zgłaszanie się do lekarza w razie pojawienia się jakichkolwiek nieprawidłowości.

Przyczyny/ Czynniki ryzyka/ Czynniki predysponujące

• Nowotwór dotyczy jedynie płci męskiej,
• Wiek przed 40 rokiem życia,
• Czynniki genetyczne,
• Jądra, które nie zstąpiły do moszny – u chłopców w trakcie życia płodowego jądra przemieszczają się z jamy brzusznej do moszny. Prawidłowo u noworodka powinny znajdować się oba we właściwym miejscu. Jeśli tak się nie stało konieczna jest kontrola. W większości przypadków bowiem jądra samodzielnie przemieszczają się na właściwe miejsce zanim dziecko ukończy pierwszy rok życia. W innym wypadku koniecznie jest zastosowanie odpowiedniego leczenia – chirurgia lub hormonoterapia, gdyż konieczne jest aby jąderka znalazły się na swoim miejscu zanim chłopczyk skończy dwa latka. Pozwala mu to na posiadanie w przyszłości potomstwa oraz 17 –krotnie zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworu jąder.
• Przebyta operacja przepukliny pachwinowej może spowodować wzrost ryzyka zachorowania nawet trzykrotnie.
• Powtarzające się infekcje w obrębie jąder – zarówno bakteryjne jak i wirusowe. Występują, gdy np. czynniki chorobotwórcze dostaną się w obręb jąder wraz z krwią z innego ogniska zapalnego w organizmie, mogą stanowić również konsekwencję infekcji układu moczowego, powikłanie po śwince. Wszelkie infekcje zarówno bakteryjne jak i wirusowe jąder jeśli nie zostaną poddane odpowiedniemu leczeniu mogą spowodować wzrost ryzyka zachorowania na raka jąder aż o 5-10 %.
• Nieprawidłowy przebieg ciąży – szkodliwe dla chłopca w życiu płodowym może być leczenie bezpłodności u matki, w wyniku którego w jej organizmie znajduje się nadmiar estrogenów, które w okolicach 7 tygodnia ciąży mogą zakłócić proces tworzenia się jąder.
• Ryzyko zachorowania wzrasta również u chłopców, których matki w czasie porodu miały więcej niż 35 lat.
• Niska waga urodzeniowa,
• Siedzący tryb życia,
• Zanieczyszczenie środowiska,
• Zakażenie wirusem HIV,
• Leczenie niepłodności u mężczyzny,
• Różne zespoły obojnactwa.

Objawy raka jądra

Występujące w przypadku raka jądra objawy będą w pełni zauważalne dla większości panów już na samym początku rozwoju choroby. Nie bez znaczenia jest tu dobra znajomość własnego ciała. Jeśli zauważysz u siebie choć niewielka zmianę warto udać się na konsultację lekarską, aby wykluczyć nowotwór. A nawet jeśli na podstawie klinicznych objawów i wyników badań zostanie on zdiagnozowany to rokowania w początkowej fazie jego rozwoju będą znacznie bardziej pomyślne.

• Wyczuwalny w obrębie moszny guz,
• Powiększenie całego jądra dające wrażenie uczucia ciężaru w mosznie,
• Szybko powiększająca się moszna – spowodowane jest to gromadzeniem się w niej płynu,
• Dolegliwości bólowe w obrębie moszny,
• Uczucie dyskomfortu w obrębie moszny.

Diagnostyka

Najważniejszym elementem diagnostyki raka jądra jest sam mężczyzna. Każdy pan powinien dokładnie znać rozmiar własnej moszny i dokonywać regularnego, comiesięcznego samobadania, podobnie jak kobiety zagrożone rakiem piersi. Wówczas jest w stanie samodzielnie wykryć wszelkie nieprawidłowości, guzki czy grudki i podjąć skuteczne i mało inwazyjne leczenie.

Dodatkowo przeprowadza się:

• Lekarskie badanie palpacyjne,
• Badanie USG obydwu jąder oraz jamy brzusznej,
• Oznaczenie markerów nowotworowych AFP, LDH oraz beta hCG w surowicy krwi,
• Tomografia komputerowa jamy brzusznej – wykorzystywana stosunkowo rzadko, w szczególności jeśli istnieje podejrzenie przerzutów,
• Usunięte jądro poddaje się badaniu histopatologicznemu.

Profilaktyka

W kwestii profilaktyki raka jąder, lekarze zalecają wszystkim panom, a w szczególności tym znajdującym się w grupie ryzyka przeprowadzanie regularnych samodzielnych badań moszny. Za pomocą dotyku można wyczuć wszelkie zmiany i w porę zareagować. Procedurę taką mężczyźni powinni przeprowadzać od ukończenia 15 roku życia raz w miesiącu. Natomiast każdy objaw, który zaniepokoi i będzie odstępstwem od normy konsultować z lekarzem i ewentualnie poddawać się dokładniejszym badaniom.

Leczenie raka jądra

Jeśli nowotwór jądra zostanie odpowiednio wcześnie wykryty całość procesu leczenia może się skoncentrować na usunięciu jądra, które zajęte zostało zmianą chorobową. W przypadkach o silniejszym stopniu zaawansowania konieczne bywa wprowadzenie chemioterapii oraz radioterapii.

Kolejne etapy leczenie uzależnione są indywidualnego przypadku, stopnia rozwoju nowotworu, rokowań jak i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Na podstawie wszystkich tych czynników lekarz układa plan postępowania, który zastosuje u konkretnej osoby.

Rokowania

Rak jąder stanowi schorzenie wyleczalne w 100% jeśli zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowane. Wraz z kolejnymi stadiami choroby spada prawdopodobieństwo całkowitego wyleczenia. Szybkie postawienie rozpoznania prowadzi również do całkowitego powrotu do pełnej sprawności i normalnego życia. Usunięcie jednego jądra nie odbiera mężczyźnie płodności. Może on nadal prowadzić normalne życie seksualne jak i zostać ojcem.

Pamiętaj!

Nie każda zmiana w obrębie jąder będzie rakiem. Występują tu również przykładowo nieszkodliwe wodniaki, które nie powodują żadnych niszczących następstw i są usuwane operacyjnie, bez najmniejszych szkód dla pacjenta. Jednak dla własnego bezpieczeństwa najlepiej zwrócić się do lekarza od razu gdy pojawi się cokolwiek niepokojącego.

Po zabiegu

Niektórzy panowie obawiają się, iż zabieg usunięcia jądra wpłynie na ich męskość i atrakcyjność. Po zabiegu owszem brak jądra może być widoczny, jednak jeśli stanowi to dla mężczyzny znaczny dyskomfort może przeprowadzić operację wszczepienia do worka mosznowego sztucznego jądra. Jest to zabieg nie refundowany przez NFZ, a jego koszt oscyluje w granicach 1000 zł.