Tłuszczak – przyczyny, objawy i leczenie

Większość z nas w pierwszym odruchu, słysząc z ust lekarza, że guzek, który ulokował się pod naszą skórą to tłuszczak, z przerażeniem myśli „nowotwór”. Dowiedzmy się więc czym są tłuszczaki i czy istotnie należy się ich obawiać.

Czym jest tłuszczak?

Tłuszczak, z łac. Lipoma to łagodna zmiana nowotworowa w obrębie tkanki łącznej. Mają charakter nowotworu, ale tylko dlatego, że nie stanowią prawidłowego elementu naszych tkanek, są zaburzeniem w ich funkcjonowaniu. Nie są złośliwe, więc nie trzeba się ich w najmniejszym stopniu bać.

Samodzielnie nikt z nas diagnozy stawiać nie powinien. Jeśli więc zauważymy na skórze zmianę guzkową, warto jak najprędzej udać się do lekarza rodzinnego. Może on odesłać nas na kolejną konsultację lub stwierdzić czy jest to jedynie niegroźna zmiana w postaci tłuszczaka, czy coś co wymaga natychmiastowej ingerencji.

Jeśli usłyszymy diagnozę ”tłuszczak” nie musimy się obawiać, jednak warto obserwować zmianę i mieć ja pod swego rodzaju nadzorem. Powód jest istotny – tłuszczaki bardzo powoli ale rosną i jeśli ich rozmiar znacząco się zwiększy może dojść do zezłośliwienia zmiany, co przysporzy nam wielu problemów nie tylko natury kosmetycznej.

Umiejscowienie tłuszczaków

Do najpowszechniejszych lokalizacji tłuszczaków zalicza się przede wszystkim kończyny oraz tułów. Mogą one rozwijać się właściwie, w każdym miejscu na ludzkim ciele. Częste są w tkankach podskórnych, mogą pojawić się głębiej pod skórą w okolicy narządów wewnętrznych, mogą rozwinąć się w obrębie skóry lub serca.

Tłuszczaki mogą występować w postaci pojedynczego guzka lub większej ilości na jednym obszarze ciała i wówczas mówimy o mnogich. Jeśli tłuszczak lokalizuje się w tkankach powierzchownych to łatwo go zobaczyć. Najczęściej są miękkie i dają się bez problemu przesuwać.

Ich kształt jest zwykle wyraźnie odgraniczony – okrągły lub owalny, jest on niejako utrwalony, gdyż zmiany te posiadają otoczkę z torebki łącznotkankowej. Może również dojść do sytuacji pęknięcia tłuszczaka i wydostania się jego komórek poza otaczającą osłonkę i przerastania otaczających tkanek.

tłuszczak
Tłuszczak fot. Wikipedia

Przyczyny

Nie znamy jednoznacznej przyczyny powstawania tłuszczaków. Kwestia ta owiana jest przez niepotwierdzone hipotezy. Z uwagi na fakt, iż często mnogie tłuszczaki obserwuje się u członków jednej rodziny, wysuwa się założenie o predyspozycjach genetycznych i dziedziczeniu skłonności do pojawiania się takich zmian.

Drugie założenie opiera się na budowie tłuszczaka. Badania mikroskopowe wykazują, że są one zbudowane jedynie z dojrzałych komórek tłuszczowych o nazwie adipocyty. Hipoteza mówi, że oddziaływanie pewnych cząstek układu odpornościowego oraz czynniki zapalne miałby pobudzać do wzrostu oraz podziału całkowicie zdrowe i dojrzałe komórki tłuszczowe.

Objawy tłuszczaków

Małe i pojedyncze tłuszczaki mogą stanowić wadę natury estetycznej, którą po prostu chcemy usunąć, aby jej nie widzieć. Większy tłuszczak może wywoływać ból w wyniku ucisku na okoliczne nerwy oraz tkanki. Jeśli tłuszczaki są duże i zlokalizowane głębiej w ciele mogą prowadzić do upośledzenia funkcjonowania narządów wewnętrznych.

Tutaj objawy będą zależne od lokalizacji oraz wielkości zmiany, może dochodzić do: rozwoju nadciśnienia, problemów oddechowych, zaburzeń pracy nerek czy wystąpienia obrzęków. Skrajne przypadki powodują wystąpienie krwawień z pękających naczyń, niedokrwistość czy żółtaczkę.

Dla pacjentów najbardziej kłopotliwe i zarazem wstydliwe są tłuszczaki zlokalizowane na odkrytych częściach ciała, jak np. głowa czy twarz, gdyż nie ma możliwości ich skutecznego zakrycia i guz będzie nieustannie widoczny, co wpływa na psychikę i postrzeganie własnej osoby jak również na poziom pewności siebie.

Tłuszczaki leczenie

W przypadku małych tłuszczaków zwykle nie występują jakiekolwiek dolegliwości i jedyną przyczyną ich usunięcia może być kwestia estetyczna. Jeśli mamy do czynienia z większymi lub mnogimi może zajść konieczność przeprowadzenia zabiegu dla poprawy komfortu życia pacjenta, gdyż pozwoli to na usunięcie bólu, ucisku, dyskomfortu, oszpecenia lub innych zaburzeń.

Decyzja o usunięciu tłuszczaków podejmowana jest przez pacjenta wspólnie z lekarzem. Warto dokładnie rozważyć lokalizacje w jakiej pojawiła się zmiana. Z pewnością niewielkiej w rozmiarach początkowo nie widać, jednak tłuszczaki rosną, a w wyniku powiększania się mogą stać się szpecącym problemem.

W takiej sytuacji warto rozważyć usunięcie małych zmian, gdyż wiąże się to z mniej inwazyjnym zabiegiem, mniejszą raną, która w przyszłości stanie się niemal niewidoczna.

Tłuszczaki zwykle usuwa się ambulatoryjnie i nie ma wówczas konieczności aby pacjent pozostawał w szpitalu. Zmiana jest wycinana łącznie z torebką łącznotkankową, a rana zszywana, szwy usuwa się zwykle po około 2 tygodniach. Drugą metodą jest odessanie tłuszczu za pomocą cienkiej igły jak w przypadku liposukcji.

Takie rozwiązanie jest wskazane jeśli u pacjenta widoczna jest duża ilość mniejszych tłuszczaków. Pacjentowi przepisuje się zwykle leki przeciwbólowe i instruuje odnośnie zmian opatrunków i może on wrócić do domu.

Operacja w znieczuleniu ogólnym w przypadku tłuszczaków może być konieczna w sytuacji gdy zmiana jest bardzo dużych rozmiarów i upośledza pracę ważnych narządów znajdując się w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Taka poważniejsza procedura medyczna wymaga hospitalizacji chorego.