Na czym polega leczenie paliatywne raka i nieuleczalnych chorób?

Za inne określenie leczenia paliatywnego uznać można termin leczenie objawowe. Celem tak nazwanego postępowania medycznego jest zapewnienie pacjentom maksymalnego komfortu w zaawansowanym stadium choroby.

Początkowo było ono zarezerwowane przede wszystkim dla chorych z nowotworami złośliwymi, obecnie wykorzystywane jest również w innych nieuleczalnych chorobach. Niejako synonimem opieki paliatywnej jest hospicjum, odróżniają je jedynie pewne względy proceduralne, np. udział wolontariuszy.

Cel leczenia paliatywnego

Leczenie paliatywne nie jest ukierunkowane na wyleczenie podstawowej choroby, ponieważ gdy mowa o jego stosowaniu jest to już najczęściej niemożliwe. Jego celem i jednocześnie podstawowym zadaniem jest poprawienie komfortu życia pacjenta w czasie jaki mu pozostał.

Składa się na to łagodzenie dolegliwości bólowych, zatrzymanie postępu procesu nowotworowego, ograniczenie objawów chorobowych, symptomów jakie pojawiły się jako skutek rozwoju choroby lub inwazyjnego leczenia.

Etyka w leczeniu paliatywnym

Ogromna chęć wyleczenia, zmniejszenia cierpienia może przesłonić prawdziwe potrzeby pacjentów. Każdy onkolog wspierający swoich podopiecznych w ostatniej terminalnej fazie choroby powinien również zwrócić uwagę na komfort pacjenta i jego oczekiwania.

Stosowanie zabiegów paliatywnych, których wyraźne efekty byłyby odczuwalne później niż wynosi szacowane przeżycie jest bez sensu i naraża pacjenta na cierpienie podczas kolejnych inwazyjnych metod.

Przykładowo jeśli szacuje się, że pacjent będzie żył około 2 tygodni, a skutki naświetlań paliatywnych widoczne są po upływie 2-4 tygodni, warto zastanowić się nad zastosowaniem innych form łagodzenia bólu.

Co daje opieka paliatywna?

1. Komfort umierania – można ją uznać za swego rodzaju afirmację życia, docenia każdą jednostkę, uznaje śmierć za naturalny proces w naszym życiu i pomaga spokojnie przez niego przejść.
2. Wspiera duchowość i religijność każdego człowieka, gdy w momencie umierania pojawiają się w nas różne emocje wiara stanowi ważną ostoję dla wielu osób, więc jest silnie uwzględniana w opiece paliatywnej i hospicyjnej.
3. Złagodzenie dokuczliwego bólu nowotworowego oraz innych doskwierających objawów chorobowych.
4. Wsparcie psychologiczne rodziny – bliscy chorych na raka często borykają się z problemami emocjonalnymi, silnym stresem, smutkiem, własnym otoczeniem i z samą chorobą członka rodziny. Opieka paliatywna obejmuje również bliskich gwarantując im otrzymanie wsparcia od profesjonalnego psychologa.
5. Rozbudowany system wsparcia dla chorych – niektóre choroby nowotworowe pomimo swojego zaawansowanego rozwoju nie ograniczają w żaden sposób normalnego, aktywnego życia osoby chorej. Silny system wsparcia i motywacji pomaga nieuleczalnie chorym korzystać z życia i funkcjonować w aktywny sposób tak długo jak tylko jest to możliwe.
6. Edukacja samego chorego jak i jego bliskich w kwestiach związanych z chorobą.
7. Dostęp do specjalistycznych konsultacji lekarskich, procedur oraz badań.
8. Przeprowadzenie odpowiedniego wywiadu z pacjentem i organizacja wsparcia socjalnego jeśli jest konieczne.
9. Skrupulatna opieka paliatywna jest szczególnie ważna dla chorych i ich rodzin, gdy choroba przechodzi w stan agonalny. Rozpoczynają się ostatnie dni życia. Bliscy czuwają przy łóżku. Potrzebują wówczas spokoju, wsparcia.
10. Takie elementy jak pośmiertna toaleta, okrycie ciała całunem, danie bliskim możliwości pożegnania i modlitwy przy ciele zmarłego stanowią niezwykle istotny dalszy etap opieki paliatywnej i hospicyjnej.

Metody leczenia paliatywnego

1. Łagodzenie dolegliwości somatycznych

• Podawanie odpowiednio silnych leków przeciwbólowych,
• Chemioterapia,
• Radioterapia,
• Zabiegi operacyjne polegające na zmniejszeniu objętości guza i powodowanego przez niego ucisku.

2. Psychologia i psychiatria

• Podawanie leków antydepresyjnych,
• Podawanie leków nasennych,
• Wsparcie księdza, dostęp do sakramentów,
• Wsparcie pacjenta przez profesjonalnego psychologa,
• Wsparcie bliskich przez profesjonalnego psychologa.

3. Opieka higieniczna

• Codzienne mycie i zmiana odzieży osób, które nie są w stanie zrobić tego samodzielnie w związku z postępem choroby,
• Karmienie, pomoc w posiłkach lub wdrożenie odpowiedniej formy żywienia.

4. Opieka specjalistyczna

• Dostęp do niezbędnych konsultacji specjalistycznych,
• Dostęp do koniecznych badań,
• Dostęp do niezbędnych procedur.

5. Opieka pośmiertna

• Okrycie ciała całunem,
• Toaleta pośmiertna,
• Odpowiednie ułożenie ciała,
• Umożliwienie bliskim pożegnania,
• Umożliwienie bliskim modlitwy.